W starożytności wyróżniano dwa główne typy pisma łacińskiego: kapitałę (pismo majuskulne) i kursywę, funkcjonowały także rozmaite typy mieszane, nie istniały natomiast małe litery. Rozróżniano trzy odmiany kapitały:
- kapitała kwadratowa/kamienna - odmiana o eleganckim kształcie liter; litery były wpisane w kwadrat, miały tą samą wysokość; używana głównie do rycia w kamieniu
- kapitała elegancka - odmiana podobna do kamiennej, ale o bardziej zaokrąglonych kształtach liter; używana do pisania manuskryptów
- kapitała chłopska - odmiana mniej staranna od kamiennej i nie tak zaokrąglona, jak elegancka, z zanikającymi liniami poziomymi (np. kreska w A), jednak łatwiejsza do szybkiego notowania
W III w. n.e. z mieszanej formy kapituły i kursywy wykształciła się uncjała (unciales litterae - litery o wysokości cala) - pismo z zaokrąglonymi kształtami i niektórymi literami małymi (minuskulnymi). W średniowieczu pojawiło się pismo o charakterze minuskulnym, zwane półuncjałą. Różne kształty małych liter powstały w wyniku modyfikacji starożytnych liter, np. usunięcia części litery (B->b, H->h, R->r) lub wydłużenie (D->d).
W życiu codziennym dominowała jednak kursywa, która stale ewoluowała ze względu na potrzebę większej szybkości pisania. Na początku stosowano tzw. starszą kursywę (kursywę majuskulną) a od IV w. Istniało wiele odmian pisma kursywnego, odzwierciedlających charakter grup, które się nim posługiwały. Kursywa wyróżniała się lekko pochylonymi literami (pisak trzymano ukośnie) o zaokrąglonych i wydłużonych liniach pionowych. Nazwa wywodzi się od currere (spieszyć się). Dzięki pochyleniu i połączeniu liter pisało się szybciej i wygodniej. Stopniowe zmiany w piśmie podyktowane były także rodzajem dostępnych narzędzi i materiałów. Rozpowszechnienie się pióra i papirusu, a później pergaminu i papieru, umożliwiło odejście od kanciastych linii na rzecz łuków.
Znaczna zmiana w charakterze pisma łacińskiego nastąpiła po upadku Cesarstwa Rzymskiego i rozproszeniu ośrodków intelektualnych w Europie. Z łacińskiej kursywy wyodrębniło się pięć podstawowych narodowych stylów pisma (każdy z nich dawał początek kilku innym):
- włoski
- merowindzki we Francji
- wizygocki w Hiszpanii
- germański
- wyspiarski (anglo-irlandzki)
Pod koniec VIII w. rozwinął się styl karolindzki (od Karolingów), który, po uznaniu za oficjalne pismo Królestwa Franków, na kolejne 200 lat stał się głównym stylem Zachodniej Europy. To właśnie głównie temu stylowi zawdzięczamy połączenie wielkich i małych liter. W kolejnych stuleciach dał on początek wielu nowym stylom. Od końca XII w. litery stawały się coraz bardziej ostrokątne pod wpływem techniki trzymania pióra, pozostawiającej pochyły ślad. Ten nowy styl, nazwany czarną literą lub gotykiem, stosowano głównie w północno-zachodniej Europie (włączając Anglię) aż do XVI w. (okazjonalnie można spotkać go również dzisiaj w Niemczech).
Chociaż we Włoszech również stosowano gotyk, większą popularność zyskał bardziej okrągły typ, zwany littera antiqua. W XV w. we Florencji do celów literackich wprowadzono okrągłe, gładkie pismo renesansowe, natomiast na codzienne potrzeby wykorzystywano równie piękną, choć nie tak czytelną kursywę. Te dwa style przekształciły się w dwie główne odmiany:
- weneckie pismo minuskulne (zwane później italikami) - tradycyjnie (choć niesłusznie) uznawane za naśladownictwo pisma odręcznego Petrarki
- czcionka rzymska - preferowana w północnych Włoszech (głównie Wenecji), gdzie była używana w drukarniach na przełomie XV/XVI w.; z Włoch rozprzestrzeniła się na Holandię, Anglię, Niemcy, Francję i Hiszpanię
Klasyczny krój rzymski (roman) został przystosowany do wielkich liter. To pismo, razem z małymi literami rzymskimi i italikami rozprzestrzeniało się na całym świecie od XVI w. aż do dziś.
We wczesnym piśmiennictwie łacińskim nie występowała interpunkcja ani odstępy między wyrazami. Z biegiem czasu wyrazy zaczęto oddzielać kropkami, później wprowadzono spacje.