Amicus est tamquam alter idem. - Przyjaciel jest jakby drugim mną. (Cicero) | Więcej
Rzymski tydzień

Dni tygodnia

Siedmiodniowy cykl i pierwotne nazwy dni tygodnia pochodzą z Mezopotamii. Babilońscy astrologowie wierzyli, że na ludzkie życie wywiera wpływ siedem ciał niebieskich, które postrzegali jako poruszające się wokół nieruchomej Ziemi: Merkury, Wenus, Mars, Jowisz, Saturn, słońce i księżyc (w starożytności nie znano Urana, Neptuna ani Plutona). Ta wiara dawała się łatwo połączyć z już istniejącym siedmiodniowym systemem liczenia dni ze względu na zbieżność liczb - liczba 7 była ponadto symbolem pomyślności. Ponieważ Babilończycy zakładali, że każde ciało niebieskie kolejno rządzi pierwszą godziną każdego dnia, nadali im odpowiednie nazwy, będące jednocześnie imionami bóstw babilońskich.

W wyniku podbojów Aleksandra Wielkiego wierzenia Bliskiego Wschodu zaczęły przenikać do krajów śródziemnomorskich, a idea tygodnia stała się znana w starożytnej Grecji i Rzymie. Pierwotnie była prawdopodobnie ograniczona do kręgu astrologów. Jedyną wprowadzoną zmianą było zastąpienie imion babilońskich odpowiadającymi imionami lokalnych bóstw. System zyskiwał na popularności, a w 321 r. n.e. został oficjalnie uznany przez rzymskiego imperatora Konstantyna Wielkiego. Pierwszy dzień tygodnia był dniem poświęconym odpoczynkowi i modlitwie.

Łacińskie nazwy dni tygodnia:

niedzieladies Solisdzień słońca (sol)
poniedziałekdies Lunaedzień księżyca (Luna)
wtorekdies Martisdzień boga wojny, Marsa (Mars)
środadies Mercuridzień boga posłańca, Merkurego (Mercurius)
czwartekdies Iovisdzień głównego boga, Jowisza (Iuppiter)
piątekdies Venerisdzień bogini miłości, Wenus (Venus)
sobotadies Saturnidzień ojca Jupitera, Saturna (Saturnus)

Łatwo zauważyć wpływ nazw łacińskich na nazwy dni tygodnia w innych językach. Na przykład w języku angielskim (dies przekształciło się w -day) niedziela Sunday również pochodzi od słońca (sun), poniedziałek Monday od księżyca (moon), a sobota Saturday podobnie, jak w łacinie, od boga Saturna. Pozostałe nazwy dni zostały zastąpione imionami odpowiadających bogów germańskich: Tuesday pochodzi od boga Tiu, Wednesday - od Wodana, Thursday - Donara, a Friday - Freya'i.

Większość polskich nazw ma bardziej przyziemne pochodzenie - od miejsca w cyklu tygodniowym: poniedziałek następuje po niedzieli, wtorek jest drugi (wtórny), środa jest środkiem tygodnia, czwartek - bo czwarty, a piątek - piąty. Sobota pochodzi od żydowskiego szabasu, a niedziela - "nie działać" oznacza tradycyjny czas odpoczynku i modlitwy.